ปัจจุบันนี้ เราเปิดทีวี หรือ อ่านหนังสือต่างๆ คงได้ยินสารตัวหนึ่งที่เรียกว่า คอลลาเจน แต่กลับมีคนไม่มากนักที่รู้ว่ามันคืออะไรและมีประโยชน์ต่อเรายังไง

คอลลาเจน กับ ผิวหนัง


โลกรู้จักโปรตีนเกี่ยวพันประเภทหนึ่งที่ต่อกันเป็นสายยาวและมีความเหนียวนุ่มยืดหยุนได้มานานแล้ว โดยรู้จักในชื่อว่า คลอลาเจน

คอลลาเจนเป็นเส้นใยโปรตีนชนิดหนึ่งที่พบเฉพาะในสัตว์ โดยเฉพาะในเนื้อเยื่อเกี่ยวพันของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ซึ่งส่วนประกอบสำคัญของผิวหนัง กระดูก เส้นเอ็น หลอดเลือด เส้นประสาท เส้นผม ขน และ ต่อมเหงื่อ โดยคอลลาเจนทำหน้าที่ร่วมกับเส้นใยอีลาสตินและกรดไฮยาลูโรนิกช่วยให้เนื้อ เยื่อมีความแข็งแรง
ยึดติดอวัยวะภายในร่างกายให้อยู่ด้วยกันภายในชั้น ผิวหนังแท้ ช่วยเสริมสร้างผิวหนังของร่างกายให้มีความแข็งแรงและเรียบตึง หากร่างกายขาดคอลลาเจนจะทำให้ผิวหนังหย่อนคล้อย ไม่เต่งตึง ตลอดจนส่งผลกระทบต่อระบบต่างๆที่สัมพันธ์กับคอลลาเจน

โดยปกติคอลลาเจนจะถูกสังเคราะห์ได้เองภายในร่างกาย โดยใช้กรดอะมิโนที่ได้รับจากอาหาร โดยมีวิตามิน C เป็นตัวช่วย ดังนั้นหากได้รับโปรตีนและวิตามิน C ในปริมาณที่ไม่เพียงพอ จะส่งผลให้การสังเคราะห์คลอลาเจนเป็นไปอย่างไม่สมบูรณ์ และจะทำให้ร่างกายขาดคอลลาเจนได้ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นๆที่ทำลายคอลลาเจนได้อีกด้วย

ปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการทำลายคอลลาเจนก็ได้แก่

อายุ เป็นปัจจัยสำคัญที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ สังเกตุง่ายๆ คนแก่ผิวหนังมักจะเหี่ยวก็เกิดจากการขาดคอลลาเจนที่ผิวหนัง โดนเซล์ไฟโบรบลาสต์ที่ทำหน้าที่ผลิตคอลลาเจนจะเสื่อมไปตามอายุที่มากขึ้นทำ ให้สร้างคลอลาเจนน้อยลง ซึ่งสามารถป้องกันการเสื่อยมสภาพได้โดยการกินอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะโปรตีน และอาหารประเภทที่อุดมด้วยสารแอนตี้ออกซิแดนต์ ออกกำลังกาย พักผ่อน และดื่มน้ำให้เพียงพอ

แสงแดด ทั้งรังสี UVA และ UVB โดยเฉพาะรังสี UVA ที่สามารถทะลุถึงชั้นผิวหนังแท้ได้จึงสามารถทำลายคอลลาเจน แล้วสร้างคอลลาเจนที่ผิดปกติออกมาจนทำให้เกิดริ้วรอยและตีนกาได้ นอกจากนี้เมื่อผิวได้รับรังสี UV ยังทำให้เกิดสารออกซิแดนต์ซึ่งเป็นตัวการทำลายคลอลาเจนอีกด้วย โดยเราสามารถป้องกันได้โดยหลีกเลี่ยงแสงแดด หรือใช้ครีมปกป้องผิวจากแสงแดด

การสูบบุหรี่ นอกจากบุหรี่จะทำให้เกิดสารออกซิแดนต์แล้ว สารนิโคตินยังไปเพิ่มเอนไซม์แมทริกซ์เมทัลโลโปรตีเนส (matrix - metalloproteinase) ซึ่งไปรบกวนการสร้างคอลลาเจนและทำให้คอลลาเจนแตกตัวอีกด้วย คนที่สูบบุหรีจึงหน้าแก่กว่าวัย วิธีป้องกันก็คือ งดสูบบุหรี่นั้นเอง